Het kenmerk van zwart inkomen is dat er geen belasting over betaald wordt.

Recent heeft het gerechtshof in Den Haag zich bevestigend uitgelaten over de vraag of de verzekeraar in dat geval zwarte inkomsten die ondernemer derft als gevolg van een ongeval, dient te vergoeden.

In de uitspraak https://uitspraken.rechtspraak.nl/#!/details?id=ECLI:NL:GHDHA:2022:2673

stelde een zzp’er zich op het standpunt dat bij de becijfering van zijn verlies aan verdienvermogen rekening moet worden gehouden met de zwarte inkomsten die hij als gevolg van zijn arbeidsongeschiktheid niet langer kan genereren. De verzekeraar was in dit geval van mening dat, zelfs als de zzp’er erin slaagt aan te tonen dat hij voor het ongeval inkomsten uit zwart werk had (en hij deze werkzaamheden zonder ongeval zou hebben voorgezet), deze gestelde inkomsten uit zwart werk buiten beschouwing moeten worden gelaten bij het bepalen van de omvang van de schade.

Het gerechtshof Den Haag oordeelt als volgt. Bij het argument van de verzekeraar dat sprake is van schade aan een niet-rechtmatig belang en dat de gederfde zwarte inkomsten daarom niet voor vergoeding in aanmerking zouden moeten komen, merkt het gerechtshof op dat bij schade aan een niet-rechtmatig belang moet worden gedacht aan het mislopen van inkomsten uit een verboden beroep of bedrijf, bijvoorbeeld wapenhandel. Het zou dan gaan om werkzaamheden die als zodanig verboden zijn (in strijd met de wet) en daarmee om belangen die geen bescherming verdienen. Dit argument gaat in de casus niet op omdat het gaat om zwarte inkomsten uit werkzaamheden die legaal zijn.

Degene die schade lijdt doordat hij wegens zijn letsel niet meer in staat is deze werkzaamheden te verrichten, wordt getroffen in een rechtens te beschermen belang, namelijk het vermogen om met arbeid inkomen te verwerven. Of het slachtoffer in het verleden over die werkzaamheden belasting en premie heeft afgedragen, is daarbij op zichzelf niet relevant. Dit is slechts een omstandigheid die in aanmerking moet worden genomen bij de begroting van de schade.

Het gerechtshof merkt nog op dat handhaving van de belastingwetgeving is voorbehouden aan de Belastingdienst en het Openbaar Ministerie. Hoe maatschappelijk onwenselijk zwart werken en belastingontduiking in het algemeen ook zijn, hier is volgens het gerechtshof geen taak weggelegd voor de (rechts)persoon die op grond van onrechtmatig handelen aansprakelijk is voor de schade van de benadeelde wegens verlies van verdienvermogen, en evenmin voor de verzekeraar die zich jegens de aansprakelijke (rechts)persoon contractueel heeft verbonden die schade te vergoeden.

Ten aanzien van de verzwaarde bewijslast grijpt het gerechtshof terug naar de standaardjurisprudentie: aan de benadeelde mogen ten aanzien van de stelplicht en bewijslast van het bestaan van verlies aan verdienvermogen geen strenge eisen worden gesteld. Het is immers de aansprakelijke veroorzaker van het ongeval die aan de benadeelde de mogelijkheid heeft ontnomen om zekerheid te verschaffen omtrent hetgeen in die hypothetische situatie zou zijn geschied. Bij de beoordeling van de hypothetische situatie komt het dan ook aan op hetgeen hieromtrent redelijkerwijs te verwachten valt. In dat verband dienen de goede en kwade kansen te worden afgewogen, bij welke afweging de rechter een aanzienlijke mate van vrijheid heeft (vaste rechtspraak: zie HR 15 mei 1998, ECLI:NL:HR:1998:ZC2654, HR 14 januari 2000, ECLI:NL:HR:2000:AA4277, HR 17 februari 2017, ECLI:NL:HR:2017:273, HR 22 april 2022, ECLI:NL:HR:2022:590).

Het gerechtshof is van mening dat te hoge eisen aan (de bewijslast van) het slachtoffer gesteld zouden worden als hij tevens aannemelijk zou moeten maken dat hij in de hypothetische situatie zonder ongeval bereid zou zijn geweest zijn werkzaamheden te verrichten voor (slechts) het netto equivalent van zijn zwarte gederfde inkomsten.

Ondanks dat zwarte inkomsten worden ontvangen, is er bepaald dat er nog wel fictief belasting wordt geheven over de gemiste zwarte inkomsten. Er wordt een percentage in mindering gebracht op de contante betaling, alsof er belasting over betaald zou zijn.

Heeft u vragen over dit onderwerp dan kunt u ons bereiken door een e-mail te sturen naar info@hoogbergen-advocaten.nl of te bellen naar 074-7501480.